Cho tồn tại hay cưỡng chế?

Như Báo Giao Thông đã thông tin, nhiều năm qua, tại TP Cần Thơ đã hình thành tới 148 khu dân cư tự phát, “xé nát” quy hoạch đô thị.

Cơ quan chức năng phường Long Hòa, quận Bình Thủy treo biển cảnh báo người dân về các khu dân cư tự phát.

Nhiều người dân đã mua đất tại các khu dân cư này để cất nhà, nhưng sau đó phải ôm hận vì đất bị dính vào quy hoạch, hoặc không thể chuyển mục đích sử dụng đất để xây dựng.

Qua khảo sát của PV, các khu dân cư tự phát thường do các chủ đầu tư giấu mặt, âm thầm mua đất nông nghiệp hoặc đất trồng cây lâu năm rồi san lấp mặt bằng, phân lô bán nền hoặc xây nhà bán.

Các khu tự phát thường “ăn theo” các khu dân cư được quy hoạch, nằm kế bên. Chủ đầu tư khu tự phát chỉ cần đấu nối các con đường vào khu dân cư được quy hoạch thì có thể tha hồ phân lô, bán đất nền, xây nhà…

Điểm chung của các khu dân cư tự phát này đều có cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng theo tiêu chuẩn, quy chuẩn; không có chủ trương đầu tư và dự án đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở và chưa có quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 được duyệt.

Khách hàng của các khu dân cư tự phát đa phần là người có thu nhập thấp, không có tiền để mua nhà ở khu vực trung tâm. Có người ôm hận vì tin vào lời quảng cáo của bên bán, cũng có người nhắm mắt mua đại vì không có chỗ ở.

Như tại quận Bình Thủy, thời điểm năm 2019, chỉ riêng trên địa bàn phường Long Hòa đã có tới hơn 30 khu dân cư tự phát (tự tách thửa, tự làm đường đi).

Phường Long Hòa, quận Bình Thủy cho cưỡng chế, đập bỏ một cây cầu dẫn vào khu dân cư tự phát vào năm 2019, sau khi phát hiện ra hàng loạt sai phạm về đất đai ở quận này.

Ông Mai Văn Điều, Chủ tịch UBND phường Long Hòa, quận Bình Thủy, cho biết: “Các đối tượng đi gom đất rồi tách thửa để phân lô bán nền. Sau đó, bỏ tiền ra làm đường, cầu… để dẫn vào các khu dân cư tự phát cũng là để tăng giá trị khu đất.

Sau khi có kết luận thanh tra về những sai phạm đất đai ở quận (năm 2018, chủ yếu là ở phường Long Hòa), phường đã cho tiến hành rà soát, và phát hiện thêm nhiều khu phân lô tự phát hình thành khi chưa có sự cho phép.

Phường đã kiên quyết xử lý, nếu qua công tác vận động, tuyên truyền, những hộ này không chịu tháo dỡ, di dời, chúng tôi sẽ cưỡng chế. Đến nay, tình hình trật tự xây dựng đã ổn định”, ông Điều cho biết thêm.

Cũng theo ông Điều, hiện tại, Sở TN&MT TP đang tiến rà soát, để có xử lý 148 khu dân cư tự phát trên địa bàn TP. Nếu nơi nào phù hợp với quy hoạch sẽ hướng dẫn các thủ tục để cho phép tồn tại. Còn nơi nào không phù hợp, trái quy hoạch sẽ tiến hành cưỡng chế.

Có hay không dấu hiệu hình sự?

Tại quận Ninh Kiều, rất nhiều hộ dân đã mua đất từ Công ty CP Nhà đất Mekong (phường An Bình). Ban đầu công ty này hứa hẹn đây là “đất sạch”, được lên thổ cư 100%; nhưng sau đó người dân tá hỏa vì biết đây là khu dân cư tự phát.

Trao đổi với PV, luật sư Nguyễn Trần Duy Thăng (Đoàn Luật sư TP Cần Thơ) cho biết: do nhu cầu nhà ở ngày càng tăng nên hiện nay có rất nhiều khu dân cư tự phát, sai quy định xuất hiện trên địa bàn TP Cần Thơ.

Cụ thể, do buông lỏng trong việc quản lý để dẫn đến hậu quả hình thành các khu dân cư trái phép trên địa bàn, đến nay có hàng chục cán bộ lãnh đạo, cán bộ chuyên môn của các phòng ban thuộc quận Bình Thủy bị kỷ luật. Trong đó, có một phó chủ tịch UBND quận và sáu người khác bị truy tố tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.

Đường vào một khu dân cư tự phát trên địa bàn phường An Bình, quận Ninh Kiều.

Quay ngược trở lại quận Ninh Kiều và cụ thể là khu dân cư tự phát của Công ty CP Nhà đất Mekong. Khu dân cư này được hình thành từ nhiều năm trước, được chủ doanh nghiệp đi thu mua các loại đất liền kề, xung quanh của các hộ dân bao gồm đất nông nghiệp, cây lâu năm... rồi thực hiện tách thửa, phân lô, bán nền cho người dân.

Căn cứ vào những “Hợp đồng mua bán đất” được ký kết, có thể thấy rằng thửa đất khi giao dịch đang thuộc dạng “đất trồng cây lâu năm”.

Do đó, việc người dân mua đất xong, chưa chuyển mục đích sang thổ cư mà cất nhà là sai so với quy định pháp luật. Vấn đề được đặt ra ở đây chính là việc xác định xem tại thời điểm thu mua, phân lô và bán nền, Công ty CP Nhà đất Mekong đã thỏa mãn được những quy định của pháp luật đối với việc hình thành khu dân cư tự phát hay chưa?

Câu hỏi này sẽ được làm rõ sau khi Công an TP Cần Thơ tiến hành điều tra, xử lý theo quy định đối với hành vi thiếu trách nhiệm có dấu hiệu vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng, hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định.

Tác giả: Trần Lưu

Nguồn tin: Báo Giao thông