Bộ Công Thương vừa quyết định điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân từ 1.920,37 đồng/kWh lên 2.006,79 đồng/kWh, tương đương tăng 4,5% (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng). Đây là lần tăng giá điện thứ 2 trong năm nay, sau khi tăng đợt 1 vào ngày 4/5 với mức 3%.Tổng cộng hai lần tăng giá điện trong năm nay, EVN đã thực hiện tăng thêm 142,35 đồng/kWh.

Trong 10 năm, tính từ 2009-2019, giá bán lẻ điện bình quân đã có 10 lần điều chỉnh tăng, mức tăng trung bình giai đoạn này đạt 10%/năm. Điện đang chiếm khoảng 3,5% tổng cấu thành rổ tính CPI nên điện nếu tăng 3% thì làm trực tiếp CPI tăng 0,105%, còn tăng 4,5% thì CPI tăng 0,158%.

Cơ cấu công suất nguồn điện toàn hệ thống đến cuối năm 2022. Ảnh: EVN

Theo phân tích của Chứng khoán Mirae Asset (MAS), đối với Ngành điện, trên thực tế các công ty ngành điện đã thỏa thuận dài hạn khi ký hợp đồng mua bán điện với EVN, nên việc tăng giá bán điện bình quân trong ngắn hạn chưa thể tác động đến doanh thu doanh nghiệp sản xuất. Cụ thể như Nhiệt điện Phả Lại, Quảng Ninh, … nhữngdự án lớn ký hợp đồng thỏa thuận trong 25 năm, giá mua bán điện được đàm phán qua từng giai đoạn.

Với những doanh nghiệp phân phối điện, việc tăng giá điện có thể tác động tích cực, vì hợp đồng đã ký dài hạn với giá rẻ, nay bán giá cao, giúp lợi nhuận doanh nghiệp nhiều khả năng sẽ tăng.

Với một số ngành sử dụng nhiều điện khác như:Xi măng, hóa chất, luyện kim (thép), giấy, việc tăng giá điện có thể sẽ khiến giá vốn tăng lên.

Theo ước tính của MAS, chi phí điện chiếm khoảng 9-10% giá vốn hàng bán đối với doanh nghiệp sản xuất thép, mức này cũng tương đương với doanh nghiệp thuộc ngành hóa chất. Riêng lĩnh vực xi măng chiếm khoảng 14-15% trên giá vốn hàng bán, trừ những doanh nghiệp lớn có lò quay xi măng thì chi phí điện chiếm khoảng 9-10% giá vốn hàng bán. Với doanh nghiệp sản xuất giấy, ước tính chi phí điện chiếm tỷ trọng thấp hơn một vài ngành khác, chiếm trung bình 4-5% trên chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.

MAS ước tính các doanh nghiệp thay đổi vốn hàng bán sau khi giá điện tăng.Ảnh: MAS

Với giả định, nếu chi phí điện tăng thêm, doanh nghiệp không thể chuyển tiếp sang người tiêu dùng. MAS ước tính, chi phí điện tăng 4,5% làm cho giá vốn hàng bán tăng thêm, thì tổng lợi nhuận trước thuế của từng ngành có thể giảm tối đa tương ứng là: Ngành thép giảm 23%, ngành tiấy giảm 2%, ngành xi măng giảm 21%, ngành hóa Chất giảm 1%. Như vậy, lợi nhuận các doanh nghiệp sẽ bị sụt giảm tương đối đáng kể.

MAS ước tính giá vốn hàng bán tăng tác động đến lợi nhuận doanh nghiệp. Ảnh: MAS

Như vậy, có thể dễ dàng nhận thấy sự sụt giảm đáng kể của lợi nhuận khi chi phí điện tăng thêm làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp có thể chuyển chi phí điện tăng, bằng cách tăng giá bán cho người tiêu dùng thì có thể làm giảm ảnh hưởng việc gia tăng chi phí đầu vào.

"Nhìn tổng thể bức tranh EVN tăng giá điện bán lẻ sẽ làm giá vốn hàng bán của các doanh nghiệp sản xuất tăng làm giảm lợi nhuận, đâu đó sẽ ảnh hưởng phần nào tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp trực tiếp sản xuất điện dường như không được hưởng lợi trong ngắn hạn, niềm vui vẫn thuộc về doanh nghiệp phân phối điện. Về dài hạn, giá điện bán lẻ tăng lên cùng sự phát triển của thị trường điện cạnh tranh sẽ tạo nhiều điều kiện thuận lợi hơn để các doanh nghiệp điều chỉnh tăng giá bán điện, phản ánh đúng tỷ lệ cung cầu trên thị trường điện", chuyên gia MAS nhận định.

Trong một khía cạnh khác, trao đổi với TTXVN, ông Hà Đăng Sơn, chuyên gia năng lượng cho rằng, việc tăng giá điện, ngoài việc tính đúng, tính đủ các chi phí trong sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp thì cũng tạo áp lực cho việc tiết kiệm điện và sử dụng điện hiệu quả hơn. Để đầu tư cho các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cần có sự đầu tư đủ lớn để thay đổi dây chuyền, công nghệ nhưng với giá điện thấp, doanh nghiệp sẽ có ít “động lực” để đầu tư.

Giá điện thấp sẽ giúp đảm bảo an sinh xã hội, ổn định các chỉ số kinh tế, tuy nhiên sẽ đổi lại, người sử dụng không có động lực thay đổi hành vi, thói quen tiêu dùng.

“Chúng ta thấy có nhiều doanh nghiệp đầu tư vào Việt Nam vẫn dựa vào công nghệ cũ, tiêu tốn nhiều năng lượng. Đây là sự lãng phí. Về bản chất, chúng ta đang bù giá, trợ giá cho các doanh nghiệp sử dụng công nghệ không thực sự tiên tiến”, ông Hà Đăng Sơn nói.

Cùng quan điểm trên, theo chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên, giá điện cần phải được tính đúng, tính đủ để đảm bảo chi phí, hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngành điện. Không thể nói “thu nhập thấp thì giá điện cũng phải thấp”. Với giá thấp sẽ khiến việc tiêu dùng điện nhiều, lãng phí và không khuyến khích thu hút các nhà đầu tư sản xuất điện. Ngoài ra, giá thấp còn dẫn đến sự đầu tư ồ ạt của các nhà đầu tư với công nghệ cũ, tốn điện...

Tác giả: Trang Mai

Nguồn tin: doanhnhanvn.vn