Nam ô là một làng chài nằm dưới chân đèo Hải Vân, cách trung tâm thành phố Đà Nẵng hơn 10Km. Bên cạnh đặc sản nước mắm có truyền thống từ lâu đời, Nam Ô còn nổi tiếng với món gỏi cá trích, một món ăn mà du khách không thể bỏ qua khi có dịp ghế đến làng chài nhỏ bé này.

Để chế biến món gỏi cá, người ta thường dùng các loại cá tươi như cá mòi, cá tóp, cá trích, cá cơm… mỗi loại đều có hương vị riêng, nhưng cá trích được đặc biệt ưa thích, nhờ ít tanh, vị lành, thịt ngọt, ít mỡ nhưng lại béo. Cá trích làm gỏi nên lựa con nhỏ do vị béo hơn, vảy cá dính chặt, mắt trong xanh, tươi roi rói ngay khi vừa kéo lưới về.

Cá trích đánh vảy, cắt bỏ đầu, bụng và đuôi, rửa với nước pha giấm và muối. Dùng dao sắc lạng dọc hai bên thân cá lấy thịt, cắt thành từng miếng nhỏ, ngâm cá trong nước giấm cùng gia vị tỏi, gừng, ớt băm để khử mùi tanh. Ép lấy nước cốt, phần cá đã khô rắc thêm thính cho bám đều, vậy là đã thành món “gỏi khô”. Thính làm bằng bột ngô rang vàng ruộm, dậy mùi thơm kích thích vị giác.

Nước cốt cá hòa thêm đường, nước mắm và ít bột năng đem đun sôi, thêm gừng, tỏi và ớt, tạo thành thứ nước xốt sền sệt độc đáo để chấm gỏi. Khi ăn không thể thiếu đậu phộng rang vàng giã nhỏ. Với món “gỏi ướt”, ngoài các gia vị đã ướp như gỏi khô, cá được ngâm trong nước mắm, đường và chanh, vị càng thêm đậm đà

Hương vị gỏi cá Nam Ô trở nên trọn vẹn và đặc sắc nhờ các loại rau rừng, được dân làng chài hái lúc mờ sáng ngay chân đèo Hải Vân. Những loại rau còn đẫm ướt sương, mang cả tinh túy của đất trời, đủ các loại như đọt ổi, đọt sim, ngành ngạch, tim lan, lá trám, lá đinh lăng, cùng với các loại “rau nhà” như xà lách, húng lủi, dấp cá, dưa leo, chuối chát, khế, vả.

Rau rừng kết duyên với cá biển, đem đến món gỏi cá đủ vị chua cay, mặn ngọt, chát và bùi, béo, ăn một lần khó quên, đặc biệt là vị cay của gừng, ớt, khiến những người không quen ăn cay phải “khóc ròng”

Thưởng thức gỏi cá cũng phải đúng điệu. Khi ăn gỏi cá khô, người ta cuốn cá cùng rau trong lớp bánh tráng mỏng mềm, chấm với nước chấm, có thể thêm miếng bánh tráng nướng.

Ăn gỏi cá ướt đơn giản hơn, chỉ cần trộn thêm rau, bánh tráng nướng và nước chấm vào tô gỏi cá, cứ thế mà lùa vào miệng, đến no mới thôi. Những người mới ăn lần đầu thường e ngại ăn gỏi cá ướt với kiểu ăn hơi lạ đời này, nhưng đã ăn một lần thì sẽ ghiền mùi vị đậm đà của gỏi ướt, ăn tới đâu, “đã” tới đó.