Chính sách giảm nghèo giai đoạn 2021-2025 đã phát huy hiệu quả và đạt được nhiều thành tích tích cực

Trong giai đoạn 2021-2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/01/2022 phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025. Chương trình được thực hiện trên phạm vi cả nước, trọng tâm là các địa phương nghèo, đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo.

Mục tiêu tổng quát của Chương trình là thực hiện giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo; hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia, nâng cao chất lượng cuộc sống; hỗ trợ các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn.

Chương trình phấn đấu tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều duy trì mức giảm 1,0 - 1,5%/năm; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3,0%/năm; 30% huyện nghèo, 30% xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn; tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm từ 4 - 5%/năm.

Đặt chỉ tiêu chủ yếu cần đạt được đến năm 2025 là giảm 1/2 số hộ nghèo và hộ cận nghèo so với đầu kỳ theo chuẩn nghèo đa chiều của quốc gia; 100% các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo được hỗ trợ đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội liên kết vùng, phục vụ dân sinh, sản xuất, thương mại, lưu thông hàng hóa và cung cấp các dịch vụ xã hội cơ bản.

Mô hình trồng chè ở Thái Nguyên

Tổng nguồn vốn thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025 tối thiểu là 75.000 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách trung ương 48.000 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương 12.690 tỷ đồng và huy động hợp pháp khác 14.310 tỷ đồng.

Có thể khẳng định, việc rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách giảm nghèo đa chiều gắn với mục tiêu phát triển bền vững luôn được Đảng, Nhà nước ta quan tâm nhằm bảo đảm mức sống tối thiểu tăng dần và khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản của người dân; đổi mới cách tiếp cận về giảm nghèo góp phần đảm bảo an sinh xã hội, xây dựng chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026 – 2030.

Theo báo cáo mới đây nhất của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, sau gần 5 năm triển khai, công tác giảm nghèo đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, Việt Nam đã trở thành hình mẫu về giảm nghèo, phát triển nông thôn

Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đã giảm còn 1,93% vào cuối năm 2024, giảm 3,27% so với cuối năm 2022, giảm bình quân 1,03%/năm (đạt mục tiêu giao giảm 1-1,5%/năm).

Tỷ lệ xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng khó khăn là 35,2% (19/54 xã)/chỉ tiêu 30%. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi của trẻ em dưới 16 tuổi, giảm còn 25,42%/chỉ tiêu dưới 34%.

Đặc biệt, đã triển khai trên 10.500 mô hình sinh kế/chỉ tiêu trên 1.000 mô hình (vượt xa mục tiêu). Hỗ trợ kết nối việc làm thành công cho trên 134.000 lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo/chỉ tiêu là tối thiểu 100.000 lao động, vượt 34%.

Tổng vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 khoảng hơn 44.600 tỷ đồng. Tỷ lệ giải ngân giai đoạn 2021-2024 đạt 78,94%. Vốn ngân sách địa phương huy động khoảng 2.882 tỷ đồng. Nguồn huy động khác khoảng hơn 8.900 tỷ đồng, gồm trên 7.100 tỷ đồng vốn lồng ghép và hơn 1.700 tỷ đồng từ người dân, cộng đồng.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng, những kết quả trên không chỉ là những con số ấn tượng mà còn là minh chứng cho tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau" - một thông điệp nhất quán và nhân văn mà Đảng và Chính phủ luôn kiên định theo đuổi.

Mặc dù kết quả giảm nghèo đạt được nhiều điểm sáng, song vẫn còn nhiều địa phương có tỷ lệ hộ nghèo trên 50%, thậm chí vượt 70% nếu áp dụng chuẩn nghèo mới.

Kết quả giảm nghèo, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới tại một số vùng khó khăn còn hạn chế, nhiều địa phương chậm bố trí vốn đối ứng, lập kế hoạch và triển khai thực hiện; phân bổ nguồn lực từ trung ương về địa phương chưa kịp thời, còn dồn vào cuối năm, ảnh hưởng đến tiến độ chương trình và tốc độ giải ngân.

Đáng chú ý, các thách thức như nghèo đô thị, thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản, lao động phi chính thức thu nhập thấp, tác động của biến đổi khí hậu, già hóa dân số, xung đột sắc tộc và thiên tai đang đặt ra yêu cầu mới cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

Xây dựng Nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững, nhiều hộ vươn lên thoát nghèo, tăng thu nhập.

Một số vùng sâu, vùng xa còn thiếu hạ tầng thiết yếu và dịch vụ cơ bản; cán bộ cấp xã kiêm nhiệm nhiều, năng lực điều hành, giám sát còn hạn chế.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên phải kể đến do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu, thiên tai, biến động của thị trường; sáp nhập đơn vị hành chính; văn bản hướng dẫn ban hành chậm, phân bổ vốn chưa thực sự sát thực tế.

Công tác chỉ đạo điều hành ở một số nơi chưa quyết liệt, phối hợp chưa đồng bộ; năng lực tổ chức thực hiện và giám sát còn hạn chế, thiếu đào tạo chuyên sâu. Đặc biệt, tâm lý sợ sai, né tránh trách nhiệm còn phổ biến; người dân ở một số nơi còn thụ động, chưa phát huy hết vai trò chủ thể.

Chặng đường giảm nghèo phía trước còn nhiều khó khăn, nhưng với sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và toàn thể nhân dân, chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng hành trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững sẽ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ và sâu sắc trong xã hội.

Tác giả: Trường Sa

Nguồn tin: phunuvietnam.vn