Khi nhắc đến băng đảng Medellín, tên tuổi của Pablo Escobar luôn nổi bật như một biểu tượng toàn cầu về quyền lực và sự tàn bạo. Nhưng ít ai biết rằng, sau ánh hào quang và nỗi khiếp đảm mang tên Escobar, còn có một nhân vật cũng nguy hiểm không kém, là kiến trúc sư chính của mạng lưới buôn ma túy khổng lồ giữa Colombia và Mexico: Jose Gonzalo Rodriguez Gacha. Với biệt danh “El Mexicano” (Người Mexico), Rodriguez Gacha là hiện thân của một trong những thời kỳ đẫm máu và rối loạn nhất trong lịch sử tội phạm Colombia, nơi ma túy, tiền bạc, chính trị và cái chết đan xen không còn ranh giới.

"El Mexicano" – Bàn tay sắt phía sau đế chế Medellín

Sinh năm 1947 tại Pacho, một thị trấn nông thôn ở vùng Cundinamarca, Colombia, Rodriguez Gacha xuất thân từ tầng lớp nông dân nghèo. Không được học hành đầy đủ, ông ta bắt đầu sự nghiệp bằng những công việc lao động chân tay và sớm gia nhập các băng nhóm buôn lậu ngọc lục bảo – thứ tài nguyên quý giá tại các vùng núi Colombia. Chính trong thế giới này, Gacha học được nghệ thuật sinh tồn bằng súng, xây dựng sự trung thành bằng tiền, và cách sử dụng bạo lực như một công cụ thương mại. Ông ta nhanh chóng trở thành một tay đàn anh tàn bạo, sẵn sàng ra tay với bất kỳ ai cản trở con đường tiến thân.

Ông trùm Rodriguez Gacha - “El Mexicano”. Ảnh: BBC.

Bước ngoặt lớn đã đến khi Gacha kết thân với Pablo Escobar vào cuối thập niên 1970, thời điểm mà cocaine bắt đầu trở thành “vàng trắng” trên thị trường Mỹ. Cùng với Escobar và anh em Ochoa, Rodriguez Gacha là một trong bốn trụ cột sáng lập ra băng đảng Medellín – tổ chức tội phạm có mạng lưới buôn bán ma túy lớn nhất thế giới lúc bấy giờ. Trong bộ máy này, Gacha không chỉ là một kẻ vận chuyển. Ông ta đóng vai trò như một chiến lược gia hậu cần và quân sự, chịu trách nhiệm xây dựng các tuyến đường buôn lậu từ Colombia qua Trung Mỹ đến Mexico, và từ đó tiến sâu vào các thành phố lớn của Mỹ như Houston, Los Angeles và Miami.

Không giống như Escobar, người từng mơ mộng trở thành chính trị gia, Gacha không bao giờ cố gắng tìm kiếm sự hợp pháp. Ông ta sống biệt lập, đầu tư mạnh tay vào trang trại, biệt thự và một đội quân vũ trang hùng hậu. Cũng như nhiều ông trùm khác, Gacha cố tạo cho mình một hình ảnh “Robin Hood” trong mắt người dân quê nhà bằng cách xây nhà thờ, trường học và cung cấp việc làm, nhưng đằng sau sự hào phóng đó là một hệ thống đẫm máu. Gacha bị cáo buộc đã ra lệnh giết hại hàng trăm người – bao gồm đối thủ, kẻ phản bội và cả quan chức chính phủ. Ông ta cũng bị nghi đứng sau nhiều vụ ám sát thẩm phán, cảnh sát và nhà báo, góp phần biến Colombia rơi vào giai đoạn khủng hoảng luật pháp nghiêm trọng.

Một điểm khiến Rodriguez Gacha nổi bật so với các ông trùm khác là mối quan hệ chặt chẽ với các băng đảng Mexico, đặc biệt là Guadalajara của Miguel Ángel Félix Gallardo. Chính nhờ Gacha, các băng đảng Colombia đã thiết lập được quan hệ hợp tác vận chuyển ma túy xuyên lục địa, tạo tiền đề cho sự nổi lên sau này của các băng đảng Mexico như Sinaloa hay Júarez. Ông ta cũng là người đầu tiên sử dụng vùng đất trung tâm Colombia như trục xoay vận chuyển hàng không, với phi trường tư nhân, nhà kho và bãi đáp trực thăng riêng, khiến công tác điều tra và kiểm soát của DEA gặp nhiều khó khăn trong thời gian dài.

Cuộc truy lùng, cái chết và di sản đẫm máu

Nhưng đế chế của Rodriguez Gacha không tồn tại mãi. Khi chính phủ Colombia, dưới sức ép từ Mỹ, bắt đầu một chiến dịch truy quét các ông trùm vào cuối thập niên 1980, Gacha trở thành mục tiêu hàng đầu. Gacha bị cho là có liên hệ với các nhóm vũ trang ngoài vòng pháp luật, tham gia vào những cuộc đối đầu vũ trang mang màu sắc chính trị phức tạp thời bấy giờ. Gacha lúc này không chỉ là một tên tội phạm, mà đã trở thành một thế lực bán độc lập đe dọa đến an ninh quốc gia.

Tạo hình Rodriguez Gacha trong bộ phim truyền hình "Narcos" của Mỹ. Ảnh: BBC

Ngày 15/12/1989, cuộc truy lùng kéo dài nhiều tháng kết thúc tại vùng ven biển Tolú, khi một đơn vị đặc nhiệm quân đội Colombia – được hỗ trợ bởi thông tin tình báo từ Mỹ – tấn công nơi ẩn náu của Rodriguez Gacha. Sau cuộc đấu súng dữ dội kéo dài nhiều giờ, Gacha và con trai ông ta bị bắn chết tại chỗ, thi thể đầy vết đạn. Cái chết của ông ta được coi là chiến thắng lớn nhất của chính phủ Colombia trong cuộc chiến chống các băng đảng ma túy vào thời điểm đó, và là cú sốc lớn đối với mạng lưới buôn ma túy xuyên lục địa vốn dựa nhiều vào các tuyến vận chuyển do Gacha kiểm soát.

Sau cái chết của Gacha, băng đảng Medellín bước vào thời kỳ suy yếu và hỗn loạn. Các đồng minh tại Mexico tạm rút lui, còn các tuyến đường vận chuyển bị gián đoạn nặng nề.

Có thể nói, Jose Gonzalo Rodriguez Gacha là một ví dụ rõ ràng cho sự hội tụ giữa tội phạm, bạo lực và tham vọng không giới hạn. Ông ta không phải là người đầu tiên xây dựng đế chế ma túy, nhưng là người mang tư duy tổ chức và chiến tranh du kích vào lĩnh vực này. Với một bàn tay sắt, khối óc lạnh lùng và khả năng tính toán đáng sợ, ông ta tạo ra một trong những mắt xích quan trọng nhất trong chuỗi cung ứng cocaine toàn cầu. Cái chết của Gacha khép lại một thời kỳ hoang dại và mở đường cho sự trỗi dậy của thế hệ băng đảng mới – những kẻ kế thừa tàn nhẫn không kém, nhưng hoạt động ngày càng tinh vi hơn trong một thế giới đổi thay chóng mặt.

Tác giả: T.B

Nguồn tin: kienthuc.net.vn