Ngày 22-6, Quốc hội (QH) thảo luận ở hội trường về dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi). Nhiều đại biểu (ĐB) cho rằng nên giữ lại tên "thẻ căn cước công dân" như cũ thay vì đổi thành tên mới "thẻ căn cước" để tránh thay đổi nhiều lần, gây phiền hà.

8 năm 3 lần thay đổi

ĐB Trần Công Phàn (đoàn Bình Dương) đề nghị không nên thay đổi tên gọi Luật Căn cước công dân thành Luật Căn cước. Dự luật mở rộng thêm phạm vi điều chỉnh, với khoảng 31.000 công dân là người Việt Nam nhưng chưa xác định quốc tịch. "Tôi thấy công dân Việt Nam được Hiến pháp quy định là người có quốc tịch Việt Nam thì chúng ta cấp thẻ căn cước công dân để thể hiện vừa khẳng định đây là công dân Việt Nam, còn 31.000 người kia chúng ta phải quản lý nhưng có loại thẻ khác dành riêng để phân biệt sự khác nhau vì họ chưa là công dân Việt Nam" - ĐB Phàn bày tỏ.

Về thẻ căn cước công dân, ĐB Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng việc người dân đổi thẻ căn cước công dân sang thẻ căn cước phải nộp phí, đề nghị nên có cân nhắc vì đổi tên căn cước là theo quy định của luật, không phải là lỗi của người dân. Hiện nay, hàng triệu căn cước công dân đã được cấp, nếu thu phí thì tốt hơn không nên đổi tên.

Về vấn đề này, ĐB Nguyễn Thị Hồng Hạnh (đoàn TP HCM) dẫn lịch sử đổi tên của thẻ căn cước khá nhiều lần. Cụ thể năm 1976 là thẻ căn cước, đến năm 1999 đổi thành chứng minh nhân dân, đến năm 2016 lại đổi thành thẻ căn cước công dân và năm 2021 lại đổi sang thẻ căn cước công dân gắn chip.

"Nếu dự luật này được QH thông qua và có hiệu lực từ ngày 1-7-2024 thì thẻ căn cước công dân tiếp tục đổi thành thẻ căn cước. Như vậy trong vòng 8 năm, chúng ta có 3 lần đổi thẻ căn cước công dân" - ĐB Hạnh nói. Nữ ĐB đoàn TP HCM cũng cho rằng việc thay đổi liên tục này khiến các địa phương mất khá nhiều công sức để bảo đảm tính đồng bộ trong quản lý và xây dựng cơ sở dữ liệu, cũng như tuyên truyền, vận động và đổi thẻ căn cước công dân.

Đặc biệt, theo ĐB Hạnh, việc đổi thẻ căn cước công dân nhiều lần trong thời gian ngắn vừa qua, mặc dù được cơ quan soạn thảo đánh giá là không tốn kém về chi phí xã hội nhưng tạo dư luận xã hội không tốt về công tác xây dựng pháp luật và quản lý.

Đại biểu Quốc hội Trần Công Phàn (đoàn Bình Dương) góp ý về dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi). Ảnh: PHẠM THẮNG

Quy định phạm vi khai thác thông tin công dân

Nhiều ĐBQH bày tỏ băn khoăn, đề nghị cần làm rõ những thông tin chuyên ngành nào được tích hợp, chia sẻ từ cơ sở dữ liệu dân cư thông qua thẻ căn cước công dân vì để khai thác tràn lan có thể làm ảnh hưởng đến đời tư của công dân…

ĐB Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) nêu: Việc thu thập tích hợp cả "những thông tin khác" của công dân được chia sẻ từ cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành (khoản 24, điều 10, dự thảo luật) cần phải được cân nhắc bởi các cơ sở dữ liệu chuyên ngành rất nhiều, như chuyên ngành y tế, giáo dục, lao động, thuế, chứng khoán…

Đáng chú ý, theo nữ ĐB đoàn Bắc Kạn, "những thông tin khác" của công dân trong dự thảo luật "chưa rõ là những thông tin gì", còn chung chung, vì vậy việc chia sẻ dữ liệu của công dân ở đây cần cân nhắc vì nó liên quan đến "thông tin riêng tư của công dân". Cần quy định cụ thể ngay trong luật về phạm vi thông tin mà từng chủ thể được khai thác, theo nguyên tắc bảo đảm đúng chức năng nhiệm vụ từng chủ thể. Đồng thời, chỉ giao Chính phủ quy định về trình tự, thủ tục quá trình thu thập khai thác thông tin.

Phát biểu làm rõ các ý kiến ĐBQH nêu, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết các ý kiến của ĐB đều đã được Chính phủ báo cáo rõ và hướng tiếp thu giải trình. Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục báo cáo Chính phủ và phối hợp với các cơ quan liên quan của QH có tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Căn cước công dân cho phù hợp, bảo đảm hoàn thiện dự thảo luật cả về nội dung và kỹ thuật văn bản để trình Quốc hội tại kỳ họp thứ VI, tháng 11-2023.

Ngày 23-5, QH biểu quyết thông qua Luật Đấu thầu (sửa đổi); Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi). Thảo luận ở hội trường về dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi)...

Tác giả: Minh Chiến - Huy Thanh

Nguồn tin: Báo Người Lao động